عنوان مقاله

بررسی مفهوم رفتار شهروندی سازمانی از نگاه نهج‌البلاغه و رساله حقوق امام سجاد(ع)

نویسندگان

چکیده

امروزه سازمان¬ها، برای رقابت در عرصه جهانی در تلاشند کارکنانی انتخاب كنند که فراتر از وظیفه خود عمل کنند. در همین راستا، مفهوم رفتار شهروندی سازمانی که باعث ارتقای عملکرد سازمان‌ها می‌شود، از سطح سیستم‌های رسمی در سازمان، فراتر است و در ادبیات مادی‌گرای غرب در زمینه مدیریت، دلیل تامّی برای علّت بروز این رفتار از سوی کارکنان ارائه نشده است. این نوشتار با بهره¬گیری از سخنان ارزشمند کلام امیر سخن و گنجینه گهربار نهج‌البلاغه و رساله حقوق امام سجاد علیه¬السّلام با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، به واکاوی و تحلیل نظریه رفتار شهروندی سازمانی و ابعاد آن (نوع‌دوستی، وظیفه‌شناسی، جوانمردی، ادب و مهربانی، فضیلت مدنی)، پرداخته است. در یافته‌های این پژوهش علاوه بر شباهت‌هایی که از نگاهی انسان‌دوستانه در مؤلفه‌های رفتار شهروندی سازمانی بین ادبیات موجود مدیریت با نهج‌البلاغه و رساله حقوق امام سجاد علیه السّلام یافت شد دو نقطه تمایز نیز معرفی شد. یکی از تمایزات، بروز رفتار از خودگذشتگی و ایثار است و دیگری که به عنوان منشأ بروز تمامی مؤلفه‌های رفتار شهروندی سازمانی ایفای نقش می‌کند، اخلاص است. اخلاص می‌تواند زیربنای بروز رفتارهای شهروندی سازمانی از نگاه اسلام علوی باشد. مدل توسعه‌یافته این پژوهش در انتهای آن ترسیم شده است. که در این مدل علاوه بر ابعاد رفتار شهروندی سازمانی، دو بعد اسلامی ایثار و اخلاص در حوزه رفتار شهروندی سازمانی به مدل افزوده شده است

کلید واژگان

رفتار شهروندی سازمانی، نهج¬البلاغه، رساله حقوق، اخلاص، ایثار

An investigation of the concept of organizational citizenship behavior from the viewpoint of Nahjolbalagheh and Rights Thesis of Imam Sajjad (Peace be upon him)

Today, organizations are trying to select employees to perform beyond their assigned task in order to compete globally. In this regard, the concept of organizational citizenship behavior that promotes organizational performance goes beyond the formal systems of the organization, and in the Western materialist literature on management, there is no clear reason for this behavior by employees. Using the valuable words of Amir Raqq and the treasures of Nahjolbalagheh and Rights thesis of Imam Sajjad (peace be upon him) on Qualitative Content Analysis, this paper explores and analyzes beyond the theory of organizational citizenship behavior and its dimensions (typology, conscientiousness, duty). Chastity, courtesy and kindness, civic virtue). In addition to the similarities found in humanitarian components of organizational citizenship behavior between existing literature on Nahjolbalagheh and Rights Thesis of Imam Sajjad (peace be upon him), in addition to the similarities found in the humanitarian perspective, two points of difference were introduced. One distinction is self-sacrifice and self-sacrifice, and the other one that serves as the source of all the components of organizational citizenship behavior is sincerity. Sincerity can underlie the emergence of organizational citizenship behaviors from the point of view of Alavi Islam. The developed model of this research is outlined at the end. In this model, in addition to the dimensions of organizational citizenship behavior, two Islamic dimensions are presented in the field of organizational citizenship behavior such as self-sacrifice and sincerity, which is the main source of all of them.

Organizational citizenship behavior, Nahj al-Balaghah, Rights thesis, Sincerity, Self-abnegation